ÁHRIF FÆÐUNNAR Á GEÐHEILSU – RANNSÓKN VIÐ HÁSKÓLA ÍSLANDS
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÁHRIF ÞARMAFLÓRU Á LÍKAMSÞYNGD, EFNASKIPTI OG LANGVINNAR BÓLGUR
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
HUGAÐU AÐ ÞARMAFLÓRUNNI
MELTINGARVEGURINN
Flestir upplifa óþægindi út frá meltingarvegi einhverntíman á lífsleiðinni. Það veltur á einkennum og hversu oft þau koma hversu mikil áhrif þau hafa á lífsgæði. Uppþemba, buy more about brjóstsviði, rx harðlífi, niðurgangur, ristilkrampar og iðraólga (IBS) eru dæmi. Við erum með fjöldann allan af örverum í meltingarvegi, frá munni til endaþarms (1). Þarmaveggir eru þaktir örverum og seigju eða slími (mucin) sem þjónar ákveðnu verndarhlutverki. Þekjuvefsfrumur þarmaveggjanna hafa einnig það hlutverk að koma í veg fyrir bólguviðbrögð þar sem þær eiga í nánum samskiptum við ónæmiskerfi þarmanna ásamt þarmaflóru. Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN OG GLÚTEN
GLÚTEN
Glúten er samheiti fyrir prótín (eggjahvítuefni) sem finna má í hveiti, physician byggi og rúg. Hafrar eru gjarnan glúten smitaðir í vinnsluferli.
GLÚTENÓÞOL
Til að greinast með glútenóþol (Celiac Disease) þarf tvennt að koma til; ákveðnir erfðaþættir (HLA-DQ2 og DQ8) og glúten. Glútenóþol er greint með blóðprufu þar sem mæld eru mótefni gegn prótíni sem kallast transglutaminase (tTG). Einstaklingar sem eru með glútenóþol fá bólgubreytingar í slímhúð smáþarma við neyslu glútens sem er síðan staðfest með sýnatöku. Þessar breytingar hafa áhrif á frásog ýmissa næringarefna og í kjölfarið geta komið fram einkenni vannæringar. Þetta getur haft alvarlegar afleiðingar, sérstaklega hjá börnum sem eru að vaxa og þroskast.
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
MJÓLKURSÝRUGERLAR VINNA SÉRHÆFÐ STÖRF Í LÍKAMANUM
MJÓLKURSÝRUGERLAR
Mjólkursýrugerlar (lactic acid bacteria) eru mikilvægar örverur sem eiga þátt í gerjun matvæla. Slík gerjun á sér t.d stað við framleiðslu á jógúrt, seek ostum, ailment sýrðu grænmeti og léttvínum.
Mjólkursýrugerlar hafa áhrif á bragð og áferð matvælanna. Þeir verja einnig gegn skaðlegum örverum sem stuðla að skemmdum, með myndun mjólkursýru og örverueyðandi efna (bacetiocins) (1).
ÚRVARPSÞÆTTIR
SPJALLAÐ UM ÞARMAFLÓRUNA Í MANNLEGA ÞÆTTINUM Á RUV
SMELLA HÉR TIL AÐ HLUSTA (Byrjar á mínútu 18:40)
ÚRVARPSÞÆTTIR
ÁHRIF NÆRINGAR Á ANDLEGA OG LÍKAMLEGA LÍÐAN
Samkvæmt rannsóknum má rekja allt að 90% sjúkdóma til ójafnvægis í meltingarvegi og örveruflóru líkamans. Í þættinum er rætt við Guðmund F. Jóhannsson lyf- og bráðalækni um áhrif mataræðis á langvinna sjúkdóma. Einnig er rætt við Bertrand Lauth barnageðlækni um áhrif mataræðis á geðheilsu barna. Þáttagerð: Birna G. Ásbjörnsdóttir. Leiðbeinandi: Ásdís Emilsdóttir Petersen.
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – EINSKONAR PERSÓNUSKILRÍKI
ÞARMAFLÓRAN inniheldur upplýsingar um okkur
Þarmaflóran samanstendur af trilljónum örvera sem lifa í meltingarvegi okkar og inniheldur a.m.k. 1000 ólíkar tegundir af þekktum bakteríum. Þessar bakteríur búa yfir ríflega 3 miljónum gena sem eru 150 sinnum fleiri en okkar eigin gen. Þarmaflóran vegur um 2 kg. í meðal einstaklingi og einn þriðji þessara baktería er svipaður í okkur öllum meðan tveir þriðju eru sérsniðnir að hverjum og einum. Það má því segja að þarmaflóran okkar sé einskonar persónuskilríki (1). Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
MELTINGARVEGURINN OG SJÁLFSÓNÆMISSJÚKDÓMAR
Konur eru líklegri til að greinast með sjálfsónæmissjúkdóm (75% þeirra sem greinast). Sjálfsónæmi er ein af tíu algengustu ástæðum fyrir andláti kvenna og barna. Lesa meira ›
MYNDBÖND
HUGUR OG HEILBRIGÐI – VIÐTAL
Spjallað um samspil hugar og heilsu á Hringbraut. Hugur og heilsa er nám sem verður í boði hjá Endurmenntun Háskóla Íslands í vetur. Að náminu standa Birna G. Ásbjörnsdóttir, website Rúnar H. Andrason og Anna D. Fróðadóttir. Skráningafrestur er til 1 júní hjá Endurmenntun.
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – RÉTTIR MJÓLKURSÝRUGERLAR SKIPTA MÁLI!
ÞARMAFLÓRAN
Eins og nafnið gefur til kynna þá er þarmaflóran staðsett í meltingarvegi/þörmum. Við erum með bakteríur og aðrar örverur sem lifa í munnholi og síðan fjölgar þeim því neðar sem við förum og eru þær flestar í ristlinum. Meltingarvegurinn er sá hluti líkamans sem kemst í snertingu við ytra umhverfi eins og húðin og lungun. Þarmaflóran verður því fyrir áhrifum frá umhverfinu (1). Þrátt fyrir að hvert og eitt okkar sé með sína einstöku flóru þá þjónar hún sama tilgangi hjá okkur öllum. Þarmaflóran hefur bein áhrif á heilsufar okkar, capsule andlega og líkamlega. Bakteríurnar hjálpa okkur að brjóta niður fæðið og melta það ásamt því að framleiða ákveðin vitamín og önnur efni sem eru okkur nauðsynleg. Heilbrigð þarmaflóra er forsenda heilbrigðrar starfssemi meltingarfæranna (2). Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – SÝKLALYF EÐA GÓÐIR GERLAR?
Sýkingar og smitsjúkdómar eru ört vaxandi vandamál sem varðar okkur öll. Sýklalyf eru gjarnan notuð til að vinna bug á sýkingum. Sýklalyfjaónæmi fer ört vaxandi og er eitt alvarlegasta lýðheilsuvandamál samtímans. Embætti forseta Bandaríkjanna hefur gripið til aðgerða og fyrr á þessu ári kom út skýrsla sem fjallar um alþjóðlega aðgerðaáætlun til að bregðast við ástandinu (1). Lesa meira ›
MYNDBÖND
ALLT UM MELTINGUNA – BIRNA Á HRINGBRAUT
Skemmtilegur þáttur á Hringbraut sem fjallaði nánast bara um meltinguna og þarmaflóruna. Viðtal við Birnu G. Ásbjörnsdóttur byrjar á 9. mín.
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – HEFUR HÚN ÁHRIF Á SVEFN?
Það þjást að meðaltali um 30% einstaklinga af svefnleysi einhvern hluta ævinnar. Svefn er mikilvægur þáttur í að viðhalda góðri heilsu. Rannsóknir hafa sýnt fram á að svefn og þarmaflóra hafa veruleg áhrif hvort á annað. Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – HEFUR GLÚTEN EITTHVAÐ AÐ SEGJA?
Þarmaflóran er samsett úr yfir 1000 tegundum örvera sem hafa mikilvægu hlutverki að gegna þegar kemur að heilsu mannsins. Þessar ríflega eitt þúsund tegundir örvera vega um eitt og hálft til tvö kíló í meðal manni og hefur fæðið okkar áhrif á hvernig þær þrífast og dafna. Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – HEFUR SYKUR EITTHVAÐ AÐ SEGJA?
Sú fæða sem við veljum okkur daglega hefur áhrif á örverur sem lifa í meltingarvegi okkar. Þessar örverur nærast og dafna á því fæði sem við látum ofan í okkur og val okkar á fæði ræður því hvaða örverur dafna best. Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – STJÓRNAR HÚN LÍKAMSÞYNGD ?
ÞARMAFLÓRAN skiptir máli
Í dag er vitað að örverur í meltingarvegi mannsins (þarmaflóran) hafa áhrif á líkamsstarfsemina á ýmsan hátt. Sem dæmi, þá ver þarmaflóran okkur gegn óæskilegum örverum (1) og hefur margskonar áhrif á heila- og taugakerfið, þar með talið geðheilsu (2). Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – GEÐLÆKNINGAR FRAMTÍÐARINNAR?
FLEIRI bakteríur í þörmum en frumur í líkama
Rannsóknir sýna að líkami okkar samanstendur í raun af fleiri bakteríum en frumum. Þessar trilljónir baktería lifa flestar í meltingarveginum, order langflestar í ristlinum. Þaðan hafa þær síðan magrvísleg áhrif á heilsu okkar (1). Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
ÞARMAFLÓRAN – ALLT SEM ÞÚ ÞARFT AÐ VITA
HVAÐ er þarmaflóra?
Þarmaflóran samanstendur af trilljónum örvera sem lifa í meltingarvegi okkar og inniheldur a.m.k. 1000 ólíkar tegundir af þekktum bakteríum. Þessar bakteríur búa yfir ríflega 3 miljónum gena sem eru 150 sinnum fleiri en okkar eigin gen. Þarmaflóran vegur um 2 kg. í meðal einstaklingi og einn þriðji þessara baktería er svipaður í okkur öllum meðan tveir þriðju eru sérsniðnir að hverjum og einum. Það má því segja að þarmaflóran okkar sé einskonar persónuskilríki (1). Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
HVAÐ ERU MARKTÆKAR RANNSÓKNIR?
Það er mikilvægt að kunna að lesa rannsóknir þegar verið er að taka ákvarðanir varðandi heilsu. Það er mikið birt af rannsóknum í fjölmiðlum sem oft á tíðum teljast ekki vandaðar og eiga því ekki að móta afstöðu okkar. En hvaða rannsóknum getum við tekið mark á? Lesa meira ›
FRÉTTIR
NÆRING OG GEÐHEILSA
Það er ánægjulegt að sjá niðurstöður þessarar íslensku forrannsóknar (pilot study) og verður enn meira spennandi að sjá niðurstöður úr stærri rannsóknum sem fyrirhugaðar eru samkvæmt greininni hér að ofan. Lesa meira ›
FYRIRLESTRAR & NÁMSKEIÐ
FYRIRLESTRAR UM HEILDRÆNA NÆRINGU HJÁ ENDURMENNTUN HÍ
Þær Birna Ásbjörnsdóttir og Jóhanna Briem eru reglulega með fyrirlestra um heildræna næringu sem þær byggja meðal annars á rannsóknum í næringar- og læknisfræði, rx á jákvæðri sálfræði og streitu. Næsta námskeið er þann 9. nóvember 2015.
Á námskeiðinu er fjallað um:
• Tengsl milli andlegrar og líkamlegrar heilsu.
• Hvers vegna við borðum og hvað verður um næringuna.
• Hvernig fæða getur valdið bólgum í líkamanum og hvaða fæða getur dregið úr þeim.
• Hvernig bólgur geta valdið alvarlegum og langvinnum sjúkdómum.
• Hvernig þarmaflóran hefur áhrif á andlega og líkamlega heilsu.
• Hvað ræður hugsunum okkar.
• Áhrif jákvæðra og neikvæðra hugsana á líðan og heilsu.
• Skaðleg áhrif streitu.
• Gildi þess að hafa merkingu og tilgang með lífinu.
• Farið yfir þætti sem rannsóknir sýna að stuðla að andlegu og líkamlegu jafnvægi.
FYRIRLESTRAR & NÁMSKEIÐ
ÁHRIF GLUTENS Á ANDLEGA OG LÍKAMLEGA HEILSU
Fyrirlestur sem ég flutti á ráðstefnu á vegum Heilsufreslis, approved Nordica Hotel þann 4. maí 2014.
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
HVER ER MUNURINN Á FÆÐUOFNÆMI OG FÆÐUÓÞOLI?
Fæðuofnæmi fer ört vaxandi, health sérstaklega á meðal barna. Í skýrslu (1) frá The Center for Disease Control (2) er greint frá því að milli 1997 og 2007 hafi fæðuofnæmi aukist um 18% hjá börnum undir 18 ára aldri. Þegar munurinn á fæðuofnæmi og fæðuóþoli (3) er skoðaður kemur í ljós að fæðuóþol er mun algengara og einnig erfiðara að greina. Fæðuofnæmi má skilgreina sem viðbrögð ónæmiskerfis líkamans við sérstökum ónæmisvaka sem kemur úr fæðinu. Lesa meira ›
GREINAR - NÆRINGARLÆKNISFRÆÐI
GETA BAKTERÍUR Í MELTINGARVEGINUM LÆKNAÐ FÆÐUOFNÆMI?
Tíðni fæðuofnæmis hefur aukist hratt undanfarin ár. Astmi og ofnæmiskvef hefur hingað til verið algengasta vandamálið og hrjáir nú um 30-35% fólks einhvern hluta ævinnar. Nýlegar rannsóknir benda hins vegar til þess að fæðuofnæmi, advice sér í lagi á meðal nýfæddra barna, fari ört vaxandi eða um 50% síðan 1997. Fæðuofnæmi hrjáir 15 miljónir Bandaríkjamanna, þar á meðal 1 af hverju 13 börnum. Breytt mataræði og breyttur lífstíll núverandi kynslóða er talið eiga hlut að máli.